Wstęp: Naciekanie światła naczyń krwionośnych przez komórki nowotworowe stanowi podstawę dla procesu przerzutowania. Celem pracy było określenie zależności pomiędzy obecnością zatorów komórkowych czerniaka błony naczyniowej w świetle naczyń krwionośnych poza nowotworem na powstanie odległych przerzutów u chorych z obecnością zewnątrzgałkowego nacieku guza.
Pacjenci i metody: Analizie poddano 29 chorych z odległymi przerzutami, spośród 170 pacjentów z naciekiem zewnątrzgałkowym lub głęboką inwazją twardówki czerniaka błony naczyniowej, leczonych w Klinice Okulistyki i Onkologii Okulistycznej CMUJ w Krakowie. Oceniano lokalizację przerzutów oraz obecność zatorów z komórek czerniaka poza guzem, wpływ typu histopatologicznego i umiejscowienia guza, wiek oraz czas trwania objawów jako czynników ryzyka powstania odległych przerzutów.
Wyniki i wnioski: U większości z 29 pacjentów (86,2%) przerzuty wystąpiły w wątrobie. Wystąpieniu przerzutów sprzyjała lokalizacja guzów w tylnym biegunie (55,2%) lub z zajęciem ciała rzęskowego (37,9%). U 86,2% przypadków w badaniu histopatologicznym były obecne komórki nabłonkowate. Pacjenci z przerzutami mieli stosunkowo krótki czas od wystąpienia objawów do podjęcia leczenia.
Najistotniejszym czynnikiem predysponującym do powstania przerzutów odległych jest obecność zatorów z komórek czerniaka w naczyniach poza nowotworem. W naszej grupie pacjentów miało to miejsce w 96,6% przypadków.